شیر ابزارشیر وسيله‌اى هست که با بستن يا باز کردن دريچه‌اى، براى تنظيم يا قطع و وصل جريان مایع يا گاز به کار مى‌رود و در باب طهارت و در پاسخ به استفتائات نام برده‌اند. ۱ - حکم آب جارى شده از شيرآب جاری شده از شير در صورت اتصال به منبعى به اندازه کر يا بيشتر، حکم آب کر را دارد و بر اثر ملاقات با نجاست، نجس نمى‌شود، مگر آنکه رنگ، بو و يا مزه آن بر اثر نجاست تغيير کند. [۱]
توضيح المسائل مراجع ج۱، ص۴۵ ،م۳۵.
البته این در صورتی است این تغییرات به‌واسطه ملاقات با نجس باشد نه مجاورت با آن، پس «اگر در اثر مجاورت با نجاست تغییر کند نجس نمی‌شود، مانند آنکه آب مطلق در اثر نزدیک بودن با مردار بوی آن را بگیرد. البته اگر مردار خارج آب بیفتد و قسمتی از آن داخل آب قرار بگیرد و آب به‌واسطه مجموع آن تغییر نماید نجس می‌شود.» و «معیار (نجس شدن) این است که آب با اوصاف نجاست تغییر کند نه با اوصاف متنجس، پس اگر آب کر یا جاری و مانند آن‌ها به‌وسیله بقّم (بَ ق قَ م - چوبی باشد سرخ که رنگرزان بدان چیزها رنگ کنند) [۳]
لغتنامه دهخدا.
متنجس قرمز گردد نجس نمی‌شود.» همچنین «معیار، تغییر یکی از اوصاف سه‌گانه آب به سبب نجاست است، اگرچه تغییر آن از سنخ اوصاف نجاست نباشد، پس اگر آب با ریختن خون در آن، زرد شود نجس می‌شود.» ۲ - حکم کلر موجود آب شیرکُلر که مرتب در آب لوله می‌ریزند «موجب مضاف شدن آب نمی‌شود.» و آبی که گاه از شیر به‌صورت دوغ آب سفیدرنگی خارج می‌گردد، که رنگ و بو و مزه‌اش تغییریافته است و اگر این مخلوط (آب و کلر) در مجاورت هوا بماند کلر پریده و رنگ و بو و مزه کلر هم از بین رفته و آب خالص می‌ماند. «اگر به آن آب گفته می‌شود، حکم آب مطلق دارد.» ۳ - زیر شیر آب گرفتن صورت و دست در وضوبا قراردادن دست یا صورت زیر شیر، شستن صدق می‌کند و به این شکل وضوی ترتیبی گرفتن «مانع ندارد.» و به همین جهت برای افراد معلول «وضوی ارتماسی لازم نیست و قراردادن دست در زیر شیر با مراعات شرائط وضو، صحیح است.» ۴ - بستن شیر آب هنگام وضو و آب ریختن روی آنبستن شیر آب در اثنا وضو «اشکال ندارد.» و با انجام این کار در فاصله شستن دست و صورت وضو «باطل نمی‌شود». اما آب ریختن روی آن، ازآنجاکه مسح سر و پاها باید با آب وضو باشد، پس «اگر بعد از ریختن آب بر شیر، برای تمام کردن وضو دست می‌کشد و با آب وضو مسح می‌کند، مانع ندارد.» ۵ - تطهیر متنجس به بول با آب شیردر فرض تطهیر متنجس به بول به‌وسیله آب جاری یا شیر آب - که در شهر است - یا کر، «تعدد لازم نیست؛ ولی در تطهیر چیزهایی که قابل فشار است، بنابر احتیاط فشار لازم است.» ۶ - پانویس۷ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۷۷۴. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |